Burbona Resurtronigo en Francio
| Reĝlando Francio (Burbona resurtronigo) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Origina nomo: | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Royaume de France (Restauration bourbonienne) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| historia lando • reĝimo | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Geografio
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ĉefurbo: | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Loĝantaro | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ŝtat-strukturo | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
_(1).svg)
.svg)
La Burbona Resurtronigo en Francio - en naciaj lingvoj per metaforo de arkitektura vorto ankaŭ nomata "periodo de restaŭrado" - estas periodo de la historio de Francio inter la falo de la unua Imperio la 6-an de aprilo 1814 kaj la revolucio de franca revolucio de 1830 de la 29-a de julio 1830. La Resurtronigo konsistas en reveno al la monarkia suvereneco de la burbonoj, plenumita per monarkio limigita per la Ĉarto de 1814, en la regnoj de Ludoviko la 18-a kaj Karlo la 10-a, malplej aĝaj fratoj de Ludoviko la 16-a, defalinta en 1792 poste ekzekutita en 1793.
Tiu periodo estis interrompita per la Cent-Tagoj de la 20-a de marto ĝis la 8-a de julio 1815 en kiuj la defalinta imperiestro Napoleono la 1-a rekaptis la povon[1]. Tiu interrompo ebligas distingi la 1-an Resurtronigon disde la 2-a Resurtronigo. Ĝi estis sekvata per la Julia Monarkio de 1830 ĝis 1848, ankaŭ limigita per la nova ĉarto de 1830, en la regno de Ludoviko-Filipo la 1-a, devenanta de la malplej aĝa branĉo de la burbonoj (la orleananoj).
La periodo de la monarkia Resurtronigo estis eksperimenta tempo por la komenciĝo de la parlamentismo, konservante kelkaj akiraĵojn de la franca revolucio de 1789.
La Resurtronigo estis okazo de eksperimento de konstitucia monarkio, en relative paca tempo en perturbita internacia ĉirkaŭo. La industria revolucio estigis profundajn ekonomiajn kaj sociajn ŝanĝegojn kaj tio efikas al la ministeria politiko.
En enlanda politiko, tio estas monarkia reveno sed sub influo de vera parlamenta vivo, kiu oscilis inter ultrareĝistoj, do aparte konvinkitaj monarkiistoj[2] kaj liberaluloj.
Historio de la reĝimo
[redakti | redakti fonton]La malfacila reveno de la burbonoj (1814 - 1815)
[redakti | redakti fonton]La fino de la unua Imperio
[redakti | redakti fonton]
Unua Resurtronigo
[redakti | redakti fonton]
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Unua Resurtronigo (Francio).
La Cent-Tagoj
[redakti | redakti fonton] Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj Cent-Tagoj kaj [[Ekzilo de la registaro de Ludoviko la 18-a en Gento]].
Komenciĝo de la dua Resurtronigo inter perturboj kaj liberala tento (1815 - 1820)
[redakti | redakti fonton] Pli detalaj informoj troveblas en artikolo 2-a Resurtronigo (Francio).Notoj kaj referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ LES CENT JOURS (20 MARS 1815 – 8 JUILLET 1815). Alirita la 13-an de oktobro 2010..
- ↑ komparo la klarigon pri https://vortaro.net/#ultra_kdc la vortero ultra- en la] Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV), eldono de 2020, reta versio
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Bibliografio
[redakti | redakti fonton]Klasikaj verkoj
[redakti | redakti fonton]- france Alphonse de Lamartine, Histoire de la Restauration en 8 volumoj (1851)
- france Alfred Nettement, Histoire de la Restauration, (1860-1872) 8 volumoj
- france Achille Tenaille de Vaulabelle, Histoire des deux restaurations jusqu’à l’avènement de Louis-Philippe, de janvier 1813 à octobre 1830, (1860-1874), 7 ĝis 10 vol. laŭ eldono, Garnier frères, Parizo
- france Louis de Viel-Castel, Histoire de la Restauration Calman-Lévy (1860-1878) - 20 volumoj
Pli freŝdataj verkoj
[redakti | redakti fonton]- france Guillaume de Bertier de Sauvigny, Alfred Fierro, Bibliographie critique des mémoires sur la Restauration écrits ou traduits en français, eld. "Bibliothèque nationale", Parizo, 1988.
- france Guillaume de Bertier de Sauvigny, La Restauration, eld. "Flammarion", 1990
- france Emmanuel de Waresquiel, Benoît Yvert, Histoire de la Restauration (1814-1830) : naissance de la France moderne, eld. "Perrin", Parizo, 1996. Reeldonita laŭ poŝformato kun ĝisdatigo de la bibliografio, eld. "Perrin", Parizo, 2002. (ISBN 2-26201-901-0).
- france Éric Le Nabour, Les deux Restaurations, eld. "Tallandier", Parizo, 1992.
- france Jean-Yves Mollier, Martine Reid kJ Jean-Claude Yon (eldonistoj), Repenser la Restauration, eldonejo "Nouveau monde", 2005. (ISBN 2-84736-106-5).
- france Gilles Malandain, L'Introuvable Complot: attentat, enquête et rumeur dans la France de la Restauration, eld. "EHESS", 2011
| Antaŭe: | Epoko de la historio de Francio | Poste: |  |
|---|---|---|---|
| Unua Imperio 1804 — 1814 | 1814 — 1830 | Julia Monarkio 1830 — 1848 |
